Gewrichtsziekten, net zoals andere chronische ziekten, hebben alles te maken met voeding. Dit zegt dr. Gert Schuitemaker in zijn boek “Gewrichten en voeding”. Reumatiek heeft niets te maken met de seizoenen, aldus een specialist in de Trouw, artikel “Laait reumatiek in de herfst op?”.
Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding
Ik sta ook volledig achter de uitspraak “laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding”van Hippocrates. Denk in een later stadium, als de klacht niet met de voeding wordt opgelost, pas aan medicatie. Medicatie is veelal een symptoombestrijding en zal niet de oorzaak wegnemen.
Het Reumafonds zegt: De oorzaak van reuma is onbekend, we kunnen reuma daardoor niet genezen. Wel blijkt dat er naast de omega 3-vetzuren nog vele andere voedings- en voedingssupplemententips zijn die zonder meer kunnen worden aangewend om de klachten te behandelen. Glucosamine is één van de voedingssupplemten waar je baat bij kunt hebben als je reuma hebt. Helaas blijven voedingsadviezen vanuit het Reumafonds uit. Vandaar dat ik deze blog wijt aan gewrichten en voeding. Met deze blog pretendeer ik zeker niet volledig te zijn. Ik ben geen voedingswetenschapper en ook geen arts of specialist op het gebied van gewrichtsklachten. Wel ben ik een gecertificeerd voedingsdeskundige en ervaringsspecialist en streef naar zo veel mogelijk kennis op dit gebied. Ik zal deze blog dan ook aanvullen zodra ik op de hoogte ben van nieuwe actualiteiten op dit gebied.
Mediterrane voeding
De kans op ontstekingen neemt met het ouder worden toe, waardoor we vatbaarder worden voor ziekte. Dit proces wordt versneld door onder andere een stressvol bestaan maar ook door gifstoffen in voeding en omgeving (waaronder roken, alcohol en bepaalde toevoegingen in voedsel), overgewicht, te weinig drinken en te weinig / te veel beweging. Dit proces kan vertraagd worden door ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen te mijden, te denken valt aan snelle koolhydraten en linolzuur.
Het mediterrane voedingspatroon vertraagt het verouderingsproces, het bevat:
- extra vierge olijfolie, niet om in te bakken
- bakken en braden in roomboter en/of kokosvet
- grote variëteit in groente en fruit
- dagelijkse consumptie van noten en zaden
- veelvuldig gebruik van kruiden zoals oregano, dille, tijm, rozemarijn, munt en basilicum
- wekelijkse consumptie van (vette) vis, gevogelte en met mate mager vlees
- drink matig rode wijn
- consumptie van eieren en zuivelprodukten in de vorm van yoghurt en met mate kaas
Voeding die gewrichtsklachten kunnen doen verergeren
De meest voorkomende levensmiddelen die gewrichtsklachten geven of doen verergeren zijn snelle koolhydraten (waaronder suiker), zuivelprodukten, eieren, varkensvlees, rundvlees en kip. Vis geeft als eiwitbron over het algemeen de minste klachten. Dit is per persoon verschillend en zal uit ervaring moeten blijken.
Tarwe geeft vaker problemen voor de gewrichten dan nachtschadeprodukten (zoals aardappel, aubergine en tomaat), peulvruchten en rijst. Groente wordt over het algemeen goed verdragen. Bij fruit geven de sinaasappels en de appels de meeste problemen.
Verkeerde balans omega 3 – 6
Tal van onderzoeken tonen aan dat omega 3-vetzuren ontsteking en klachten verminderen bij immuunziekten zoals reuma, astma en de ziekte van Crohn. De balans in omega 3 – 6 – 9 is hierin van belang. Het hedendaagse voedingspatroon in het Westen bevat veelal te veel omega 6 vetzuren en te weinig omega 3 vetzuren.
Vitamine D-tekort
De kans om gewrichtsklachten te ontwikkelen is groter bij personen met een vitamine-D tekort.
Zo is in een studie van vrouwen met reumatoïde artritis geconstateerd dat ze een normaal calciumspiegel hadden maar dat de concentraties vitamine D tekort in het bloed significant onder de normale waarde lagen. De vrouwen met de ernstigste ziekteverschijnselen hadden de laagste vitamine D-concentraties.
Uit een ander onderzoek bleek dat vrouwen die verder weg van de evenaar woonden een hoger risico hadden van reumatoïde artritis. Ook vertoonden deze vrouwen een verhoogd risico van andere auto-immuunziekten zoals multiple sclerose en de ziekte van Crohn. De meeste vitamine D halen we uit zonlicht. Een groot deel van de Westerse maatschappij heeft daarnaast een tekort aan vitamine D vanwege de industrialisering We zijn steeds minder buiten en krijgen daardoor minder zonlicht.
Gebrek aan antioxidanten
In een onderzoek is vastgesteld dat een lage antioxidantenstatus het risico van reumatoïde artritis kan verhogen. Antioxidanten zitten in voedsel rijk aan vitamine A, betacaroteen, vitamine C en vitamine E. Zo heeft gember een antioxidante eigenschap dat ontstekingsziekten remt. Vandaar ook dat kruiden en specerijen zo belangrijk zijn te gebruiken in de dagelijkse maaltijden.
Laag selenium
Ook selenium-tekort is een mogelijke oorzaak van gewrichtsklachten. Uit een onderzoek blijkt dat mensen die last hebben van reumatoïde artritis, lagere seleniumspiegels hebben. Selenium zit onder andere in vlees, kip, zalm, tonijn, zeevruchten, volle granen, paranoten, broccoli, zuivel, knoflook en uien.
Conclusie
Zo raad ik een ieder aan die last heeft van zijn gewrichten om eerst zijn eigen voedings- en beweegpatroon onder de loep te nemen en aan te passen. Daarna zou ik pas aanraden over te gaan op medicatie.
Heb jij aanmerkingen of aanvullingen, dan hoor ik deze graag. Goede boekentips op dit gebied zijn ook van harte welkom. Onder in deze blog kan je jouw reactie achterlaten. En natuurlijk kan je bij mij terecht voor specifieke voedingsadviezen.
Bronnen
– Dr. Gert Schuitemaker, Gewrichten en voeding
– Trouw, artikel “Laait reumatiek in de herfst op?” dd 1 okt 2013
– Reader’s Digest, Voedsel als medicijn
– Lezing van Erik-Alexander Richter dd 15 sept 2013
– Kris Verburgh, De voedselzandloper
– www.reumafonds.nl
– Dr. Gert Schuitemaker, Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten
